Mâm cúng giỗ tổ Hùng Vương cần chuẩn bị lễ vật gì?

Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày lễ truyền thống diễn ra vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm nhằm tưởng nhớ công lao dựng nước và giữ nước của các vị Vua Hùng. Trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, người dân Việt Nam thường tổ chức dâng cúng mâm lễ tại đền Hùng hoặc tại gia đình. Các loại lễ vật thường có trong mâm cúng gồm bánh chưng, bánh giầy, xôi, gà luộc, mâm ngũ quả… Cùng với đó là việc thắp hương, dâng hoa và cầu nguyện để tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các vị Vua Hùng.

Bài viết dưới đây, Phổ Nghi Hương sẽ cung cấp thông tin về mâm cúng giỗ tổ Hùng Vương gồm những gì, cách bày mâm cúng và giải đáp một số thắc mắc thường gặp của gia chủ. Cùng theo dõi nhé!

1. Mâm cúng giỗ Tổ Hùng Vương có ý nghĩa gì?

Giỗ Tổ Hùng Vương là một ngày lễ trọng đại của dân tộc Việt, nhằm tri ân công đức dựng nước và giữ nước của các bậc tiên đế Hùng Vương. Lễ giỗ thường diễn ra vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm, là một dịp lễ lớn mang tầm quốc gia.

Vào ngày này, người Việt thường chuẩn bị mâm cúng với các món ăn truyền thống như xôi, gà, mâm ngũ quả và nhiều loại bánh khác. Nghi thức thắp hương, dâng hoa và cầu nguyện cũng được thực hiện để tưởng nhớ và bày tỏ lòng thành kính đối với các Vua Hùng.

Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp để người dân Việt Nam thể hiện lòng tự hào dân tộc, tưởng nhớ và tri ân công đức của các bậc tiền nhân đã có công xây dựng nên đất nước Việt Nam văn hiến và anh hùng.

2. Lễ vật trong mâm cúng Giỗ Tổ Hùng Vương gồm những gì?

Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương không chỉ là một ngày lễ trọng đại tại đất Tổ Phú Thọ mà còn được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc, thể hiện lòng thành kính và biết ơn sâu sắc đối với các vị vua Hùng đã có công dựng nước và giữ nước. Do đó, lễ vật dâng cúng trong ngày này cũng rất đa dạng, phong phú tùy theo từng vùng miền.

Tuy nhiên, theo hướng dẫn nghi thức tưởng niệm các Vua Hùng trong Công văn số 796/HD-BVHTTDL ngày 18/3/2009 của Bộ Văn hóa, có những lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng Giỗ Tổ Hùng Vương, bao gồm:

• 18 chiếc bánh giầy
• 18 chiếc bánh chưng
• Hương, trầu cau, nước, hoa, rượu và mâm ngũ quả

Bên cạnh đó, 18 cái bánh là tượng trưng cho 18 vị vua Hùng đã có công lao xây dựng và gìn giữ đất nước. Theo quan niệm dân gian, bánh chưng có hình vuông tượng chưng cho đất đai, cây cối và hoa cỏ nên có màu xanh nhân bên trong là thịt và đậu xanh, thuộc hệ dương. Ngược lại, bánh giầy có hình tròn, tượng trưng cho bầu trời với màu trắng, không có nhân, thuộc hệ âm.

Theo quan niệm dân gian, sự kết hợp giữa bánh giầy và bánh chưng trong mâm cúng không chỉ mang ý nghĩa tượng trưng cho Trời và Đất, âm và dương mà còn thể hiện sự hòa quyện, gắn kết giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ.

Đồng thời, nó còn là biểu tượng cho đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, nhắc nhở con cháu về công ơn sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên, cha mẹ, cũng như tình nghĩa vợ chồng thủy chung, son sắt, mái ấm hạnh phúc trong gia đình.

3. Mâm cúng giỗ Tổ Hùng Vương tại nhà gồm những gì?

Nghi thức cúng giỗ Tổ Hùng Vương tại gia có thể khác biệt đôi chút giữa các vùng miền, tùy thuộc vào phong tục tập quán và điều kiện của từng gia đình. Tuy nhiên, dù mâm cúng có sự biến tấu, điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính và biết ơn đối với các Vua Hùng.

Đối với mâm cỗ chay, ngoài hai lễ vật bắt buộc là bánh chưng và bánh giầy, gia chủ có thể chuẩn bị thêm các món chay khác tùy theo sở thích và điều kiện, không quan trọng nhiều hay ít, chỉ cần có lòng thành tâm là được.

Bên cạnh hai món quan trọng trên, các món ăn thường có trong mâm cỗ cúng giỗ tổ Hùng Vương gồm có:

Gà luộc

Gà luộc là một món thường được người Việt sử dụng trong các mâm cúng. Gà luộc trong mâm cỗ cúng tượng trưng cho sự mạnh mẽ, kiên cường và tinh thần bất khuất của dân tộc. Gà sau khi luộc sẽ được bày biện trang trọng trên đĩa (đĩa tròn hoặc đĩa vuông đều được) và đặt ở vị trí trung tâm của mâm cúng.

Bánh khảo

Bánh khảo là loại bánh được sử dụng trong các nghi lễ cúng tổ tiên. Bánh khảo có hương vị thơm bùi, ngoài ra, nó còn mang ý nghĩa biểu trưng cho lòng thành kính và sự tri ân của con cháu đối với tổ tiên.

Oản đỏ

Oản đỏ hay còn gọi là bánh oản, thường được dùng trong các lễ cúng  để cầu may mắn, sung túc và hạnh phúc. Bánh này được làm từ bột nếp và đường, có màu đỏ tươi. Đặc biệt bánh có hương vị thơm ngon, ngọt bùi và dễ ăn.

Bánh cốm

Bánh cốm với màu xanh đặc trưng của cốm non, mang đậm hương vị mùa thu Hà Nội. Bánh có hình vuông, tượng trưng cho đất trời bao la, mang ý nghĩa cầu mong sự hòa hợp, đoàn viên và thịnh vượng. Do đó, đây cũng là một món bánh truyền thống thường được sử dụng trong các lễ cúng của Việt Nam.

Mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả có nghĩa là chỉ một khay lớn gồm nhiều loại trái cây khác nhau. Mỗi loại quả trên mâm ngũ quả đều mang một ý nghĩa riêng, thể hiện những ước nguyện tốt đẹp của gia chủ. Một số loại trái phổ biến trong mâm ngũ quả cúng giỗ tổ Hùng Vương như: dưa hấu, xoài, mít, nhãn, dừa, cam, chôm chôm, bưởi, mận, đào, lê, táo, nho,….

Gạo và muối

Là hai nguyên liệu thiết yếu trong đời sống hàng ngày của người Việt. Cúng gạo muối là một trong những truyền thống văn hóa lâu đời của ông cha ta. Sự hiện diện của gạo và muối trên bàn thờ thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với tổ tiên.

Xôi gấc

Đây được xem là món ăn truyền thống của người dân Việt Nam. Món này được làm từ gạo nếp và sắc đỏ đặc trưng từ quả gấc chín. Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng và sung túc, mang đến những điều tốt lành cho gia đình và đất nước.

Thịt lợn

Thịt lợn thường được xuất hiện trong mâm cúng tròn của người Việt. Hình ảnh con lợn mang biểu tượng của sự sung túc, phồn thịnh và đủ đầy trong cuộc sống.

Rượu trắng

Rượu trắng không chỉ là một thức uống đặc sản và quý giá mà còn là lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng Giỗ Tổ Hùng Vương, thể hiện lòng thành kính và sự tri ân sâu sắc của con cháu đối với tổ tiên. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại rượu khác như: rượu nếp, rượu đế, rượu gạo, rượu mơ, rượu ngô để cúng giỗ tổ Hùng Vương.

Giấy tiền vàng bạc

Giấy tiền vàng bạc thường xuất hiện trong mâm cúng Giỗ Tổ Hùng Vương và các nghi lễ cũng, như một cách để con cháu thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ đến tổ tiên. Theo quan niệm dân gian, việc hóa vàng mã sẽ giúp người đã khuất có cuộc sống sung túc, đầy đủ ở thế giới bên kia.

Bài viết trên, Phổ Nghi Hương đã cung cấp thông tin về mâm cúng giỗ tổ Hùng Vương gồm những gì?. Hy vọng rằng qua bài viết, gia chủ sẽ có thêm nhiều thông tin bổ ích về mâm cúng giỗ tổ Hùng Vương, từ đó có thể bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc qua việc cúng giỗ hằng năm. Nếu có bất cứ thắc mắc nào cần hỗ trợ hoặc cần tư vấn về nhang sạch, hãy liên hệ với chúng tôi ngay nhé!